İlaç kurlarına yüzde 37 zam gelirken güncel kurdan aşağıda kalan zam nedeniyle birkaç aya ilaç bulma sıkıntısının tekrar edilmesi bekleniyor.
Elvan KONUK
Tüm ilaçlara Euro kuru güncellemesiyle yüzde 37,43 oranında zam geldi. 20 Şubattan itibaren uygulanacak zamlarla ilgili konuşan Mersin Eczacı Odası Başkanı Özgün Sağır, “Yüzde 37’lik zam yaraya bir pansuman olacaktır. Ancak tedavi etmeyecektir” dedi.
İlaçlara getirilen yüzde 37’lik zam güncel kurun altında kaldı. Ekonomik dalgalanmalar nedeniyle geçtiğimiz yıl eczacılar ilaç bulmakta zorlanırken hastalar da tedavilerini sürdüremeyecek duruma gelmişti. Belirlenen rakamın sorunları çözmeyeceğini belirten Mersin Eczacı Odası Başkanı Özgün Sağır, “İlaç Fiyat Kararnamesi’nde şöyle bir hüküm var; bir önceki yılın Euro ortalamasının yüzde 60’ı baz alınır. 2021 yılı Eylül ayı itibariyle ilaç yokluğunu çok fazla yaşamaya başladık. O dönemde ilaçta belirlenen Euro kuru 4.57’ydi ve Euro kuru 21’leri buldu sonra yine 15 16’a indi. Biz hala o sıkıntıları yaşıyoruz Ocak ve Şubat ayları da dahil olmak üzere. Kararnamede güncelleme yapılarak 6.29 olarak belirlendi bu yılki Euro kuru. Ayın 20’si itibariyle bu kur üzerinden artık ürünler fiyatlanacak ama şöyle bir realiteyi görmek lazım. Bugün siz ilaçtaki Euro kurunu 6.29 olarak belirliyorsunuz ama bugün serbest piyasada Euro kuru 15.50, gerçek Euro kurunun 2 buçuk katı altında. O yüzden biz bu değişikliğin sorunu azaltacağını ama ortadan kaldırmayacağını net bir şekilde görüyoruz” dedi.
“YILIN ÇEYREKLERİ BAZ ALINARAK FİYATLANMA YAPILMALI”
Euro kurunda tekrar yaşanacak bir dalgalanmanın ilaç bulma sorununu tekrar ortaya çıkaracağını söyleyen Sağır, “Balon şeklinde yılda bir kez bir fiyat artışı yapmak yerine yıl içerisindeki genel değerlendirmeler göz önüne alınmalı. Biz bugün Ocak ayının Euro’sunu baz alsaydık bir nebze daha iyi olacaktı. Ama geçen yılın 10.44’lük ortalaması baz alındı ve kur 6.29 olarak belirlendi. Bugün Euro 15 buçuk. Yıl içerisinde bir tane balon fiyat belirlemekten ziyade yılın çeyreklerine göre en azından fiyatlandırmanın yapılması bu anlamda bir nebze daha rahatlatacaktır. İçinde bulunduğumuz sürece bir bakarsak; siz Türkiye’de bir ithalatçısınız, yurtdışından 15,5’a ilacı alacaksınız, Türkiye’ye getirip 6.29’dan satacaksınız. Böyle bir ticaret hiçbir yerde yok. Ya da Türkiye’de bir üreticisiniz. Yurtdışından etkin maddeyi 15 buçuk Euro’ya getirip ülkede buna ambalaj koyacaksınız, emek koyacaksınız, sermaye koyacaksınız. Satarken 6.29’a satacaksınız. Tamamen bir zarar durumu söz konusu” ifadelerini kullandı.
“SORUNLARA ÇÖZÜM GETİRMEDİ”
Yüzde 37’lik zammın piyasada bulunmayan ilaçlar konusunda bir nebze rahatlama sağlayacağını belirten Sağır, bir yıl süreyle kurun 6.29’a sabitlenmesiyle sorunların bu yıl da devam edeceğini söyledi. 2021 yılının Eylül-Ekim ayında yaşanılan sıkıntıların devam edeceğini aktaran Sağır, “Bir an önce ilaç gibi stratejik bir üründe net rakamlarla işi ortaya koymamız gerekiyor. Diğer türlü ilaçlarda maalesef yokları yaşıyoruz. Hastalarımız ilaca ulaşamıyor, hasta eczacı karşı karşıya geliyor. Çünkü sonuçta hasta psikolojik olarak kendinde değil, bir tedavi için hekimi ona ilaç yazmış, eczaneye gelmiş ve siz ona yok diyorsunuz. Haliyle ‘ilaç gibi bir ürün nasıl yok olur?’ diyorlar. Tabi siz neden ilacın olmadığını insanlara anlatmaya çalışıyorsunuz. Biz sürecin başında büyük sıkıntılar yaşıyorduk ama maalesef halkımız da buna alıştı. Artık ilaç yok dediğimizde hastalarımız da bırakıp gidiyor. Bu anlamda ya tedavileri yarım kalıyor ya da tedavileriyle ilgili belirlenen ilaçların bir kısmını kullanıp diğer kısmını kullanmıyorlar. Hastalığın seyrini uzattığınız için de ilacın bulunamamasından dolayı kamu maliyetini arttırıyorsunuz” şeklinde konuştu.
“İLAÇ FİYAT KARARNAMESİNDEKİ BAREMLER GÜNCELLENMELİ”
İlaç Fiyat Kararnamesi’nde 2009 yılından bu yana değişmeyen çalışma şartları ile ilgili baremlerin acilen güncellenmesi gerekliliğini dile getiren Sağır, aynı zamanda Türkiye’de ilaç üretimiyle ilgili AR-GE’nin arttırılmasının önemine dikkat çekti. İlaç fiyat Kararnamesi’nde 13 yıldır değişikliğe gidilmediği için eczacıların ciddi sıkıntılar yaşadığını aktaran Sağır, şunları söyledi:
“İlaç Fiyat Kararnamesi ile ilgili hüküm başlı başına ilacın bulunabilirliği ve üretimi ile ilgili bir hüküm. O yüzden devletimizin Türkiye’de ilacın üretimiyle ilgili AR-GE’nin arttırılması yönünde ciddi teşvikler vermesi gerekiyor. İlaç Fiyat Kararnamesi’nde belirlenen oranlar vardır. Hem serbest eczacıların hem de dağıtım kanallarının ve kooperatiflerinin hangi şartlarda çalışacağını belirleyen bir kriterdir. Maalesef 2009 yılından beri değişmedi. 2009 yılında yayınlanan kararnamede aradan 13 yıl geçmesine rağmen bir nokta dahi değişmedi. Bu da 2009’da belirlenen rakamlar bugün her şeyi bırakın enflasyon oranlarıyla bile karşınıza çıktığında müthiş bir erime var. Ama eczane, dağıtım kanalları ve kooperatifler boyutunda eczacının veya bu grupların hiçbir şekilde karlılık oranları değişmezken TL bazında baktığınızda oldukça düşüyor. Kararnamede değişikliğin olmamasından dolayı özellikle sahada eczacılarımızın ciddi sıkıntısı var. Bunu özellikle belirtmek istiyorum. Çünkü kararnamenin bir kısmı Euro kuruyken diğer bir kısmı da eczacı ve dağıtım kanallarının nasıl çalışacağını belirleyen baremler. Maalesef bu baremlerde de 13 yıldır bir güncelleme olmadı. Acilen bu konuda bir güncelleme talep ediyoruz.”
